Εκπαιδευτική Αξιολόγηση ΑΣΠΑΙΤΕ Σημειώσεις
Η έννοια της αξιολόγησης
Η αξιολόγηση προσδιορίζεται ως μια σχεδιασμένη μελέτη, που σκοπό έχει την εκτίμηση της αξίας ενός αντικειμένου
Βασικές αρχές της αξιολόγησης
Τεκμηρίωση της αξιολογικής κρίσης: Αναλυτική περιγραφή των διαδικασιών και της λογικής που χρησιμοποιήθηκε στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης.
Τύποι εκπαιδευτικής αξιολόγησης
• Τυπική/άτυπη.
• Γνωστική/ανθρωπιστική.
• Ποσοτική/ποιοτική.
• Αναλυτική/Ολιστική – Νόρμας/κριτηρίου/πορείας.
• Αρχική-διαγνωστική/διαμορφωτική-συνεχής/τελικήαθροιστική.
• Εσωτερική/εξωτερική.
• Συμμετοχική/μη συμμετοχική.
• Αρνητικές/θετικές αξιολογήσεις
Σκοπoί της εκπαιδευτικής αξιολόγησης
Γνώση για το παραγόμενο εκπαιδευτικό έργο κάθε σχολικής μονάδας.
Διαδικασία ανάπτυξης των σχολείων σε εθνικό, περιφερειακό & τοπικό επίπεδο.
Βάση για τη λήψη αποφάσεων με στόχο τη βελτίωση ή/και την αλλαγή των εκπαιδευτικών πρακτικών και του εκπαιδευτικού συστήματος.
Γνωστική αξιολόγηση:
✓ Αξιολογείται ο βαθμός υιοθέτησης του περιεχομένου του Προγράμματος Σπουδών.
✓ Εστιάζει στη γνωστική επίδοση.
✓ Ενισχύει την επιλεκτική λειτουργία της αξιολόγηση λειτουργιών.
Ανθρωπιστική αξιολόγηση:
✓ Εστιάζει στη διαδικασία.
✓ Λαμβάνει υπόψη το πλαίσιο.
✓ Καταγράφει σημασιολογικές διαφορές στους επιμέρους τομείς της της επίδοσης.
Τύποι εκπαιδευτικής αξιολόγησης
Ανθρωπιστική αξιολόγηση:
✓ Εστιάζει στη διαδικασία.
✓ Λαμβάνει υπόψη το πλαίσιο.
✓ Καταγράφει σημασιολογικές διαφορές στους επιμέρους τομείς της της επίδοσης.
Ανθρωπιστική αξιολόγηση:
✓ Εστιάζει στη διαδικασία.
✓ Λαμβάνει υπόψη το πλαίσιο.
✓ Καταγράφει σημασιολογικές διαφορές στους επιμέρους τομείς της της επίδοσης
ΝΟΡΜΑΣ
Επίδοση σε σύγκριση με τις επιδόσεις μιας αντιπροσωπευτικής ομάδας που εκπροσωπεί το κανονικό, π.χ. οι επιδόσεις ενός/μιας μαθητή/-τριας συγκρίνονται με τις επιδόσεις των συμμαθητών/-τριών του.
ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ
Επίδοση σε σύγκριση με ένα προκαθορισμένο κριτήριο,
ΠΟΡΕΙΑΣ/ΕΞΕΛΙΞΗΣ
Επίδοση σε σύγκριση με προηγούμενες επιδόσεις.
Αρχική/διαγνωστική αξιολόγηση
Διαμορφωτική/συνεχής αξιολόγηση
Τελική/αθροιστική αξιολόγηση
Συμμετοχική
Τα ενδιαφερόμενα μέρη του προγράμματος, συμμετέχουν σε όλες τις φάσεις της εφαρμογής της αξιολόγησης, π.χ. ποια είναι τα κατάλληλα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν μέσω της αξιολόγησης, στον σχεδιασμό και στην επιλογή των μεθόδων, καθώς και στη συλλογή και ανάλυση των δεδομένων.
Μη συμμετοχική
Τι είναι μοντέλο αξιολόγησης
Eννοιολογικά και κανονιστικά πλαίσια που καθοδηγούν τη διαδικασία της αξιολόγησης
ΘΕΤΙΚΙΣΜΟΣ:
➢ Επικέντρωση στην αντικειμενική μέτρηση των αποτελεσμάτων, μέσω ποσοτικών μεθόδων αξιολόγησης.
➢ Αυστηρότητα στη μεθοδολογία σχεδιασμού και εφαρμογής της αξιολόγησης.
➢ Από το μερικό και τις μεμονωμένες συμπεριφορές, στην εικόνα του όλου.
➢ Αξιολογείται η σχέση μεταξύ εισροών και των αποτελεσμάτων, μέσα από μετρήσιμα στοιχεία.
ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΤΙΚΗ/ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΙΣΜΟΥ
Η αξιολόγηση είναι αλληλεπιδραστική διαδικασία.
Αναγνωρίζεται ότι μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές οπτικές και νοήματα μεταξύ των υποκειμένων στην αξιολογική διαδικασία.
➢ Εστιάζει στην επάρκεια των πληροφοριών-νοημάτων και στον πλουραλισμό των πηγών πληροφόρησης ποιοτικού χαρακτήρα.
➢ Η οπτική του αξιολογητή παίζει κρίσιμο ρόλο στη διαδικασία αξιολόγησης.
➢ Η αξιολογική κρίση εξαρτώνται και από τον βαθμό της εμπειρίας των ατόμων που εμπλέκονται στην αξιολόγηση.
ΡΕΑΛΙΣΜΟΥ/ΠΡΑΓΜΑΤΙΣΜΟΥ
➢ Αναζήτηση των αιτιωδών μηχανισμών που εξηγούν τις κανονικότητες που παρουσιάζονται στα φαινόμενα, λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο.
➢ Προτάσσεται η μεθοδολογική καταλληλόλητα και ο μεθοδολογικός πλουραλισμός.
➢ Δεν εστιάζει στην αποτελεσματικότητα αλλά στην ενσωμάτωση της αξιολογικής κρίσης στο κοινωνικό/αξιολογικό γίγνεσθαι.
➢ Στοχεύει στην ανάπτυξη δράσης, με στόχο τη βελτίωση.
Κύρια μοντέλα αξιολόγησης
ΣΤΟΧΟΚΕΝΤΡΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ
Αξιολόγηση με βάση του στόχους του προγράμματος
ΜΟΝΤΕΛΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
Κεντρική θέση έχουν οι αποφάσεις που πρέπει να παρθούν από τους ενδιαφερόμενους φορείς που οργανώνουν την αξιολόγηση, σχετικά με συγκεκριμένα ερωτήματα.
ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΡΟΣΑΝΤΟΛΙΣΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΗ
Η εξειδικευμένη γνώση και κρίση του/της αξιολογητή/-τριας εξασφαλίζουν σημαντικά την αντικειμενικότητα και την αξιοπιστία της αξιολόγησης
ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ
Έμφαση στις ανάγκες των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα, τους οποίους εμπλέκουν στη διαδικασία της αξιολόγησης.
Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ
Βασικές αρχές αξιολόγησης μαθητή
Δεν αποτιμάται μόνο η μάθηση (γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις), αλλά και η διαδικασία της μάθησης
Δεν αξιολογείται μόνο η επίδοση, αλλά και η πρόοδος που επιτυγχάνεται σε σχέση με προηγούμενες επιδόσεις.
Κατηγορίες κριτηρίων αξιολόγησης μαθητή
Εσωτερικά: Υποκειμενικοί άξονες αναφοράς που δεν ανακοινώνονται, π.χ. προσωπικές αντιλήψεις και στάσεις
Εξωτερικά: Καθορισμένοι εκ των προτέρων άξονες που είναι γνωστοί στον/στην αξιολογητή/τρια και στους αξιολογούμενους
Ποσοτικά:Αποτυπώνονται αριθμητικά
Ποιοτικά:Έχουν περιγραφική μορφή. Περιγράφουν, στάσεις, συμπεριφορές, δεξιότητες.
Κατηγορίες κριτηρίων γνωστικών στόχων
Δηλωτική γνώση: Η γνώση μιας πληροφορίας, γνώση που μπορεί να δηλωθεί.
✓ Διαδικαστική γνώση: Η γνώση της διαδικασίας που χρειάζεται για να γίνει μια ενέργεια. Περιλαμβάνει συχνά και κινητικές και γνωστικές στρατηγικές.
✓ Επίλυσης προβλημάτων: Περιλαμβάνει μια σειρά βημάτων (αναπαράσταση, επιλογή στρατηγικής, επίλυση, αξιολόγηση αποτελέσματος)
✓ Μεταγνώση: Η επίγνωση που έχει κάποιος/-α για το τι ξέρει, πώς το έμαθε (π.χ. γνώση στρατηγικών μάθησης, αυτογνωσία).
Στάδια ανάπτυξης της αξιολόγησης μαθητή
ΣΤΑΔΙΟ 1: Καθορισμός στόχων, επιλογή μεθόδων, επιλογή/σχεδιασμός εργαλείων αξιολόγησης
ΣΤΑΔΙΟ 2: Εφαρμογή/ χορήγηση των εργαλείων αξιολόγησης.
ΣΤΑΔΙΟ 3: Συλλογή και καταγραφή των δεδομένων
ΣΤΑΔΙΟ 4: Ανάλυση και ερμηνεία των δεδομένων αξιολόγησης.
ΣΤΑΔΙΟ 5: Κοινοποίηση των αποτελεσμάτων στα ενδιαφερόμενα μέρη.
ΣΤΑΔΙΟ 6: Λήψη αποφάσεων για τη βελτίωση της μάθησης.
Τεχνικές αξιολόγησης μαθητή
Ως προς τον τρόπο αξιολόγησης
Γραπτή εξέταση
Προφορική εξέταση
Εκτέλεσης δραστηριοτήτων
Ως προς τους αξιολογητές
Από τον/την εκπαιδευτικό
Αυτοαξιολόγηση
Ετεροαξιολόγηση
Συνεργατική αξιολόγηση
Δοκιμασίες ανάπτυξης
Χρησιμοποιούνται:
✓ Για τον έλεγχο και την ενίσχυση των λεκτικών δεξιοτήτων.
✓ Για τη διατύπωση απόψεων, επιχειρημάτων, οργάνωση ιδεών.
✓ Σε συνδυασμό με άλλου τύπου ερωτήσεις για πληρέστερη αξιολόγηση.
Θα πρέπει να συνοδεύεται από διαβαθμισμένα κριτήρια αξιολόγησης/προδιαγραφές απάντησης
Δοκιμασίες αντικειμενικού τύπου
1. Περιλαμβάνουν ερωτήσεις κλειστού τύπου, που συνοδεύονται από κάποιες επιλογές/απαντήσεις.
2. Ο/η μαθητής/-τρια επιλέγει τη σωστή απάντηση.
Τύποι δοκιμασιών αντικειμενικού τύπου:
▪ Διαζευκτικής απάντησης ή τύπου «σωστό/λάθος».
▪ Αντιστοίχισης ή συσχέτισης.
▪ Διάταξης.
▪ Συμπλήρωσης.
▪ Σύντομης απάντησης.
Δοκιμασίες αντικειμενικού τύπου Χρησιμοποιούνται:
✓ Όταν είναι μεγάλος ο αριθμός εκπαιδευόμενων.
✓ Όταν χρειάζεται να υπάρχει συμφωνία μεταξύ δύο ή περισσότερων αξιολογητών.
✓ Όταν χρειάζεται να καλυφθεί μεγάλη ύλη από το εξεταζόμενο μάθημα.