POS: Μύθοι και αλήθειες

Μύθος 1: Λόγω του μεγάλου αριθμού των επαγγελματικών ομάδων που υποχρεούνται να εγκαταστήσουν POS και επομένως λόγω της μεγάλης ζήτησης, αν κάνω αίτηση τώρα δεν θα προλάβω να έχω POS μέχρι τις 27 Ιουλίου που είναι και η τελευταία προθεσμία.

Αλήθεια 1: Οι τράπεζες έχουν φροντίσει να προετοιμαστούν κατάλληλα για την κάλυψη της αυξημένης ζήτησης. Χαρακτηριστικά, από τους 400.000 περίπου επαγγελματίες που υποχρεούνται να εγκαταστήσουν POS, οι 350.000 και πλέον τα έχουν ήδη εγκαταστήσει στις επιχειρήσεις τους.

Περίπου 30.000 με 40.000 αιτήσεις εκκρεμούν, με περίπου 2.000 να υποβάλλονται καθημερινά. Όπως δηλώνουν τραπεζικά στελέχη, ο αριθμός αυτός μπορεί να διαχειριστεί, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τις υποδομές και την εμπειρία των υπεύθυνων.

Από την υποβολή της αίτησης μέχρι την εγκατάσταση POS σε μια επιχείρηση απαιτούνται περίπου τρεις με πέντε εργάσιμες μέρες, αρκεί να προσκομιστούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά για το άνοιγμα νέας μερίδας πελάτη και του αντίστοιχου λογαριασμού εξυπηρέτησης.

Μύθος 2: Το κόστος αγοράς ενός τερματικού POS είναι πολύ μεγάλο, ενώ επιπλέον είναι πολύ υψηλές και οι προμήθειες εμπόρου που χρεώνουν οι ελληνικές τράπεζες για την αποδοχή συναλλαγών καρτών

Αλήθεια 2: Ανταγωνισμός και διαφοροποιήσεις ως προς τις προμήθειες που χρεώνονται οι έμποροι για την αποδοχή συναλλαγών είναι δυο χαρακτηριστικά στοιχεία στην εμπορική πολιτική. Σε διάστημα μόλις ενός έτους έχει σημειωθεί περίπου 20% μείωση, με πολλούς να ανέρχονται αρκετά κάτω του 1% και τις προμήθειες να είναι ακόμα χαμηλότερες για μικροσυναλλαγές κόστους 10-20 ευρώ. Οι προμήθειες των ελληνικών τραπεζών είναι από τις πλέον ανταγωνιστικές συγκριτικά με αυτές λοιπών τραπεζών που λειτουργούν σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρά το γεγονός πως οι συναλλαγές με κάρτες στην Ελλάδα εξακολουθούν να είναι λίγο πάνω από το μισό του μέσου όρου της Ευρωζώνης, κάτι που συνεπάγεται μικρότερο αριθμό συναλλαγών, αλλά καλύτερες τιμές για τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις της χώρας μας. Είναι πραγματικά δύσκολο να βρεθεί κλάδος της ελληνικής οικονομίας που να έχει προσαρμόσει τόσο γρήγορα προς τα κάτω την τιμολογιακή του πολιτική στην αυξημένη ζήτηση παρεχόμενων υπηρεσιών του.

Πλέον το μηχάνημα POS αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο όσον αφορά τις μεθόδους είσπραξης για μια επιχείρηση και αντιμετωπίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που αντιμετωπίζεται και η αγορά ενός μηχανήματος αναγνώρισης των κατάλληλων προς κυκλοφορία τραπεζογραμματίων (χαρτονομισμάτων) ευρώ για τις εισπράξεις της επιχείρησης με μετρητά.

Οι περισσότερες ελληνικές τράπεζες έχουν συμβληθεί με κατασκευάστριες στο εξωτερικό εταιρείες ή τους αντιπροσώπους τους στην Ελλάδα, με στόχο την εξασφάλιση μιας όσο το δυνατόν καλύτερης έκπτωσης για λογαριασμό των επιχειρήσεων/πελατών τους, με τους οποίους συμβάλλονται προκειμένου να αποδέχονται συναλλαγές καρτών.

Σχετικά με το κόστος που απαιτεί ένα τερματικό POS, αυτό κυμαίνεται από 99 έως 440 ευρώ, με τον τύπο και τη λειτουργικότητά του να αποτελούν τα βασικά κριτήρια. Στην περίπτωση μίσθωσής του, το κόστος κυμαίνεται ετησίως από 50 έως 360 ευρώ, ανάλογα με το μηνιαίο όγκο συναλλαγών και, αντίστοιχα, το ετήσιο κόστος συντήρησης κυμαίνεται μεταξύ 24 και 96 ευρώ.

Επίσης, οι τράπεζες παρέχουν προγράμματα επιβράβευσης με πόντους για τις επιχειρήσεις που ανήκουν στο πελατολόγιό τους, τα οποία λειτουργούν εδώ και μια δεκαετία με τεράστια αναγνωρισιμότητα και αξιοποίηση από τους χρήστες καρτών πληρωμών (π.χ. yellow, go4more, Euroπιστροφή, Alpha Bonus).

Μύθος 3: Είμαι στον Τειρεσία και η τράπεζα απέρριψε την αίτηση μου για εγκατάσταση POS

Αλήθεια 3: Η μη αποδοχή της αίτησης για εγκατάσταση POS δεν αφορά όλους όσοι περιλαμβάνονται στη βάση δεδομένων του Τειρεσία λόγω οφειλών, αλλά περιορίζεται στις εξής κατηγορίες :

1. Επιχειρήσεις με συμβάσεις για αποδοχή καρτών ως μέσο πληρωμής που έχουν δεχτεί καταγγελίες στο παρελθόν, για λόγους που αφορούν την αθέτηση των όρων συμβάσεων διενέργειας των συναλλαγών και την πραγματοποίηση απατηλών συναλλαγών (πχ αποδοχή καρτών που έχουν δηλωθεί ως απολεσθείσες, εικονικές συναλλαγές, αυτοχρηματοδότηση κλπ). Τα δεδομένα των επιχειρήσεων αυτών βρίσκονται στο Σύστημα Καταγγελθεισών Συμβάσεων Επιχειρήσεων της Τειρεσίας και αφορούν γύρω στις 200 επιχειρήσεις. Το εν λόγω αρχείο άρχισε να λειτουργεί το 2006, σε συνέχεια της απόφασης αρ.06/14.02.2006 της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Ο χρόνος παραμονής των στοιχείων των επιχειρήσεων στο αρχείο αυτό ορίζεται σε πέντε (5) έτη από την ημερομηνία της καταγγελίας. Μετά την πάροδο αυτού του χρονικού διαστήματος, τα δεδομένα του αρχείου διαγράφονται αυτόματα και ο δικαιούχος επανέρχεται σε καθεστώς κανονικότητας.

2. Επιχειρήσεις οι οποίες έχουν μη εξυπηρετούμενες οφειλές και ανήκουν στην λεγόμενη «μαύρη λίστα» του Τειρεσία (Σύστημα Αθέτησης Υποχρεώσεων για ακάλυπτες επιταγές, απλήρωτες συναλλαγματικές, καταγγελίες δανείων και πιστώσεων κ.λπ). Στις περιπτώσεις αυτές οι τράπεζες αξιοποιούν τα διαθέσιμα στοιχεία και κρίνουν κατά περίπτωση αν ο επαγγελματίας που έκανε την αίτηση μπορεί να θεωρηθεί φερέγγυος. Για παράδειγμα, αν υπάρχει μία μη εξυπηρετούμενη οφειλή της τάξεως των 1.500 ευρώ και η γενική εικόνα της επιχείρησης κρίνεται κατά τα άλλα ικανοποιητική, υπάρχει η πιθανότητα να εγκριθεί η εγκατάσταση POS, καθώς η τράπεζα κρίνει ότι η συγκεκριμένη συνεργασία δεν της δημιουργεί πιστωτικό κίνδυνο. Σημειώνεται ότι ο έλεγχος αυτός γίνεται για λόγους προστασίας των συναλλαγών με κάρτες και είναι αυτονόητος στο πλαίσιο εκτίμησης της φερεγγυότητας των επιχειρήσεων.

Επομένως, ακόμα και αν κάποιος εμφανίζεται στον Τειρεσία, αλλά είτε βρίσκεται στην λεγόμενη «λευκή λίστα» (Σύστημα Συγκέντρωσης Χορηγήσεων) που περιλαμβάνει τις οφειλές που εξυπηρετούνται κανονικά, είτε βρίσκεται στην «μαύρη λίστα», αλλά κρίνεται από την τράπεζα φερέγγυος, τότε μπορεί να εγκαταστήσει POS, αλλά ο έλεγχος που πρέπει να κάνει η Τράπεζα σε σχέση με τον πιστωτικό κίνδυνο που αναλαμβάνει η ίδια αλλά και για την εξασφάλιση της ομαλότητας των συναλλαγών διαρκεί περισσότερο και ενδέχεται να οδηγήσει και σε απόρριψη του αιτήματος.

Μύθος 4: Το Δημόσιο έχει κατασχέσει τους λογαριασμούς μου και επομένως δεν μπορώ να κάνω αίτηση για εγκατάσταση POS

Αλήθεια 4: Σε περίπτωση κατάσχεσης λογαριασμών από φορείς του Δημοσίου (εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, δήμους, κ.λπ), η τράπεζα ή οποιοσδήποτε άλλος πάροχος υπηρεσιών αποδοχής καρτών (π.χ. η Viva) οφείλουν να δεσμεύσουν τους λογαριασμούς της επιχείρησης και να αποδώσουν τα ποσά των συναλλαγών στο Δημόσιο μέχρι να εξοφληθεί η σχετική υποχρέωση. Αυτό σημαίνει πως η εγκατάσταση τερματικού POS κρίνεται δύσκολη, διότι η ολοκλήρωση των συναλλαγών θα παραμδείνει δυσχερής.

Ο ενδιαφερόμενος ενδείκνυται να ρυθμίσει τις οφειλές του προς τους δανειστές του Δημοσίου, προκειμένου να είναι σε θέση να εξασφαλίσει την άρση της κατάσχεσης. Η ενδιαφερόμενη επιχείρηση συνειδητοποιεί το πρόβλημα που υπάρχει όταν ζητήσει POS από την τράπεζα, αλλά πρόκειται για ζήτημα που δεν μπορεί να λυθεί από την τράπεζα. Είναι κάτι αντίστοιχο, θα μπορούσε να πει κανείς, με μια αίτηση δανείου. Όταν κάποιος θέλει να πάρει δάνειο από την τράπεζα πρέπει να προσκομίσει πιστοποιητικό φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας. Αυτή η υποχρέωση υπάρχει εδώ και χρόνια. Η οικονομία λειτουργεί σφαιρικά και η τράπεζα είναι υποχρεωμένη να ακολουθεί τους κανόνες.

Μύθος 5: Έχω κάνει αίτηση για ένταξη στον ν. 3869/2010 (ν. Κατσέλη) και επομένως δεν δικαιούμαι να κάνω αίτηση για εγκατάσταση POS

Αλήθεια 5: Στις ρυθμίσεις του ν. 3869/2010 υπάγονται τα φυσικά πρόσωπα που δε διαθέτουν πτωχευτική ικανότητα, συμπεριλαμβανομέων των ελεύθερων επαγγελματιών και των μικροεμπόρων (π.χ. μοδίστρα, υπαίθριος μικροπωλητής σε πάγκους, αγορές και πανηγύρια, πλανόδιος λαχειοπώλης κ.λπ). Συνεπώς, δεν αφορά όλες τις κατηγορίες επιχειρήσεων που υποχρεούνται να εγκαταστήσουν POS.

Το γεγονός πως κάποιος ελεύθερος επαγγελματίας ή μικροέμπορος έχει υποβάλει αίτηση στο αρμόδιο δικαστήριο για τη ρύθμιση των οφειλών του και απαλλαγή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ν. 3869/2010, δεν συνιστά τον αποκλειστικό λόγο απόρριψης της αίτησής του για POS από την τράπεζα. Αυτό που κρίνει είναι η συνολικότερη φερεγγυότητα του αιτούντος, η μη εισαγωγή πιστωτικού κινδύνου και η μη καταγραφή του στο αρχείο καταγγελθεισών συμβάσεων. Εάν η τράπεζα αγνοήσει τα διαθέσιμα στοιχεία για τον πελάτη, δεν δείχνει την αναγκαία υπευθυνότητα και κινείται εκτός εποπτικού πλαισίου.

Μύθος 6: Λόγω της φύσης του επαγγέλματός μου οι συναλλαγές που θα κάνω με κάρτες δεν θα είναι συχνές. Επομένως, η τράπεζα ενδέχεται να αρνηθεί να μου εγκαταστήσει τερματικό POS ή ενδεχομένως να επιβάλλει μεγαλύτερες χρεώσεις

Αλήθεια 6: Εκ του νόμου δεν προκύπτει υποχρέωση των τραπεζών να εγκαταστήσουν POS σε όλους τους αιτούντες, αν και ο μικρός αριθμός συναλλαγών δεν αποτελεί για τις τράπεζες ανασταλτικό παράγοντα για μη εγκατάσταση POS σε ελεύθερους επαγγελματίες και επιχειρήσεις.

Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις επιχειρήσεων με μικρό τζίρο (όπως π.χ. περίπτερα και καπνικά είδη) και επαγγελματιών που δεν χρησιμοποιούν συχνά κάρτες για τις συναλλαγές τους (π.χ. δικηγόροι), έχουν ήδη υπογραφεί συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ των τραπεζών και των φορέων εκπροσώπησής τους, τόσο για την αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των συγκεκριμένων επαγγελματικών κατηγοριών όσο και για την εξασφάλιση χαμηλότερων χρεώσεων για τα μέλη τους.

Μύθος 7: Η τράπεζα απέρριψε την αίτηση μου για εγκατάσταση POS, χωρίς να συντρέχει ουσιαστικός λόγος

Αλήθεια 7: Αν κάποιος επαγγελματίας κρίνει ότι η τράπεζα αναιτιολόγητα απέρριψε την αίτησή του για εγκατάσταση συσκευής POS, έχει τη δυνατότητα να απευθυνθεί στις υπηρεσίες διαχείρισης παραπόνων της κάθε τράπεζας, καθώς και στο Μεσολαβητή Τραπεζικών και Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΜΤΕΥ – Ombudsman). Ο ΜΤΕΥ εξετάζει αμερόληπτα και δωρεάν διαφορές που σχετίζονται με την παροχή τραπεζικών και επενδυτικών προϊόντων και υπηρεσιών από τράπεζες και επενδυτικές εταιρίες εγκατεστημένες στην Ελλάδα, προς ιδιώτες και επιχειρήσεις (με ετήσιο κύκλο εργασιών έως 1 εκατ. ευρώ) και μεσολαβεί με σκοπό την εξωδικαστική επίλυσή τους.